MP Board Class 10th Sanskrit व्याकरण कारक एवं उपपद विभक्ति प्रकरण

MP Board Class 10th Sanskrit व्याकरण कारक एवं उपपद विभक्ति प्रकरण कारक-“साक्षात् क्रियान्वयित्वं कारकम्” अर्थात् जिस शब्द का क्रिया के साथ सीधा सम्बन्ध होता है, वह कारक कहलाता है। हिन्दी में विभक्तियाँ (कारक) आठ होती हैं। संस्कृत में सम्बोधन को प्रथमा विभक्ति के अंतर्गत ही मानते हैं। इसलिए संस्कृत में विभक्तियाँ सात हुईं। संस्कृत में … Read more

MP Board Class 10th Sanskrit व्याकरण सन्धि-प्रकरण

MP Board Class 10th Sanskrit व्याकरण सन्धि-प्रकरण दो या दो से अधिक वर्गों का मेल सन्धि है। दो या बहुत-से वर्णों को मिलाने से जो परिवर्तन होता है उसे सन्धि कहते हैं, जैसे- विद्या + अलायः = विद्यालयः। सन्धि के भेद-सन्धि के तीन भेद होते हैं (I) स्वरः (अच्) सन्धि (II) व्यञ्जन (हल्) सन्धि, (III) … Read more

MP Board Class 10th Sanskrit Solutions Chapter 19 गुरुदक्षिणा

MP Board Class 10th Sanskrit Solutions Durva Chapter 19 गुरुदक्षिणा (पद्यम्) (रघुवंशात्) MP Board Class 10th Sanskrit Chapter 19 पाठ्यपुस्तक के प्रश्न प्रश्न 1. एकपदेन उत्तरं लिखत-(एक पद में उत्तर लिखिए)। (क) वरन्तन्तुशिष्यः कः आसीत्? (वरतन्तु का शिष्य कौन था?) उत्तर: कौत्सः (कौत्स) (ख) अनर्घशीलः कः? (निश्छल व्यवहार किसका था?) उत्तर: रघुः (रघु का) (ग) … Read more

MP Board Class 10th Sanskrit Solutions Chapter 17 चाणक्यनीतिः

MP Board Class 10th Sanskrit Solutions Durva Chapter 17 चाणक्यनीतिः (पद्यम्) (चाणक्यनीतितः) MP Board Class 10th Sanskrit Chapter 17 पाठ्यपुस्तक के प्रश्न प्रश्न 1. एकपदेन उत्तरं लिखत-(एक पद में उत्तर लिखिए)। (क) रविः केन तपते? (सूर्य को कौन तपाता है?) उत्तर: सत्येन (सत्य के द्वारा) (ख) दरिद्रता कया विरानंते? (दरिद्रता किससे सुशोभित होती हैं?) उत्तर: … Read more

MP Board Class 10th Sanskrit Solutions Chapter 6 यशः शरीरम्

MP Board Class 10th Sanskrit Solutions Durva Chapter 6 यशः शरीरम् (कथा) (सङ्कलिता) MP Board Class 10th Sanskrit Chapter 6 पाठ्यपुस्तक के प्रश्न प्रश्न 1. एकपदेन उत्तरं लिखत-(एक पद में उत्तर लिखिए-)। (क) मार्कण्डेयः नाम ऋषिः कुत्र वसति स्म? (मार्कण्डेय ऋषि कहाँ रहते थे?) उत्तर: गङ्गातीरे (गङ्गा के किनारे) (ख) वासुदेवः कस्य प्रियशिष्यः आसीत्? (वासुदेव … Read more

MP Board Class 10th Science Solutions Chapter 16 प्राकृतिक संसाधनों का संपोषित प्रबंधन

MP Board Class 10th Science Solutions Chapter 16 प्राकृतिक संसाधनों का संपोषित प्रबंधन MP Board Class 10th Science Chapter 16 पाठान्तर्गत प्रश्नोत्तर प्रश्न श्रृंखला-1 # पृष्ठ संख्या 302 प्रश्न 1. पर्यावरण-मित्र बनने के लिए आप अपनी आदतों में कौन-से परिवर्तन ला सकते हैं? उत्तर: पर्यावरण-मित्र बनने के लिए हम अपनी आदतों में निम्न प्रकार परिवर्तन … Read more

MP Board Class 10th Science Solutions Chapter 15 हमारा पर्यावरण

MP Board Class 10th Science Solutions Chapter 15 हमारा पर्यावरण MP Board Class 10th Science Chapter 15 पाठान्तर्गत प्रश्नोत्तर प्रश्न शृंखला-1 # पृष्ठ संख्या 289 प्रश्न 1. क्या कारण है कि कुछ पदार्थ जैव निम्नीकरणीय होते हैं और कुछ अजैव निम्नीकरणीय? उत्तर: कुछ पदार्थों का मृतोपजीवियों या मृतजीवी अथवा अपघटक एवं जीवाणुओं द्वारा अपघटन या … Read more